e-Pakiet alergiczny – alergeny psa

Pakiet składa się z pięciu badań laboratoryjnych wykonywanych w próbce krwi,   obejmujących pomiar sIgE swoistych dla pięciu istotnych alergenów molekularnych, odpowiedzialnych za alergię na psa, dobranych tak, by:

• potwierdzały alergiczne podłoże typowych objawów u badanego po kontakcie z psem;
• umożliwiały rozpoznanie alergii na alergeny psa  w przypadkach objawów nietypowych lub bez związku z ekspozycją na psa.

Wykonanie badań z inicjatywy pacjenta, przed konsultacją z lekarzem, ułatwia specjaliście ukierunkowanie wywiadu z chorym, umożliwiając rozpoznanie przyczyny i charakteru alergii na pierwszorazowej wizycie.

W odróżnieniu od ambulatoryjnych testów alergologicznych, (np. testu skórnego, SPT), wiążących się z dyskomfortem i ryzykiem dla pacjenta, jedyną uciążliwością przy wykonaniu pakietu jest zabieg pobrania próbki krwi żylnej.

Wykonanie pakietu nie wyklucza jednak konieczności przeprowadzenia dalszej diagnostyki opartej na wspomnianych testach.

Alergia jest niepożądaną, nadmierną odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny obojętne dla osób o prawidłowym układzie odpornościowym.

Ze względów praktycznych, tradycyjnie alergeny usystematyzowano w zależności od drogi wnikania do organizmu, wyróżniając alergeny pokarmowe i wziewne oraz jady owadów i leki/związki chemiczne.

• Do alergenów oddechowych zalicza się: pyłki roślin wiatropylnych, zarodniki pleśni, ślinę, mocz i naskórki zwierząt domowych (psów, kotów etc.) i zwierząt hodowlanych (koni, krów, owiec etc.), roztocza i owady domowe (ich odchody i wydzieliny) oraz niektóre związki chemiczne obecne w środowisku domowym i zawodowym.
• Substancje zaliczane do alergenów pokarmowych (mąka, mleko, jaja, orzechy, ziarna, owoce morza, ryby) w warunkach przemysłowych traktowane są jako alergeny wziewne. 
• Do alergenów pokarmowych zalicza się: alergeny pochodzenia roślinnego: owoce, warzywa, orzechy i nasiona (w tym zboża i ich przetwory) oraz pochodzenia zwierzęcego: mleko, jaja, mięso oraz owoce morza.

Alergeny pokarmowe i oddechowe należy niekiedy rozpatrywać łącznie ze względu na podobieństwa struktury białek alergenowych, a także na możliwość wnikania tego samego alergenu do organizmu różnymi drogami, co powoduje odmienne rodzaje objawów i konsekwencje uczulenia.

Alergia, czyli uczulenie objawiające się klinicznie (objawowe), poprzedzona może być fazą uczulenia bezobjawowego, polegającego na produkcji przez układ odpornościowy wyspecjalizowanych białek –  przeciwciał klasy IgE swoiście reagujących z uczulającym alergenem. Powtórna ekspozycja na określony alergen, przeciwko któremu już wcześniej zostały wyprodukowane przeciwciała klasy IgE wywołuje kliniczne objawy reakcji alergicznej. Wystąpienia objawów alergii można się spodziewać, jeśli stężenie przeciwciał IgE przekracza wartości graniczne. Często stopień nasilenia objawów koreluje ze stężeniem przeciwciał, ale nie jest to regułą. Objawy alergii manifestują się w krótkim, niekiedy bardzo krótkim (kilka minut) czasie od kontaktu z alergenem, stąd alergia zależna od IgE określana jest jako nadwrażliwość natychmiastowa (mimo, że istnieją postaci reakcji zależnych od IgE typu opóźnionego. Zdolność do nadmiernej produkcji sIgE pod wpływem substancji obojętnych dla osób zdrowych nazywana jest atopią. Atopia jest skłonnością o charakterze dziedzicznym, stąd pytanie o przypadki alergii w rodzinie są stałym elementem wywiadu lekarskiego w kierunku chorób o podłoży alergicznym.

Diagnostyka molekularna alergii wskazuje te alergeny molekularne obecne w źródle alergenu (tu: na sierści kota), które odpowiadają za uczulenie, czyli indukują swoistą dla siebie IgE. Identyfikacja sIgE rozpoznającej wyłącznie gatunkowo swoiste alergeny molekularne kota, świadczy o rzeczywistej alergii na kota. Identyfikacja sIgE rozpoznających alergen molekularny kota oraz spokrewnione z nim (homologiczne) alergeny molekularne innego gatunku (np. psa), świadczy o ryzyku objawów alergii po kontakcie z oboma gatunkami (tzw. kliniczna reaktywność krzyżowa).

Pakiet określa stężenie sIgE dla alergenów psa:

Can f 1. Odpowiedzialny za gatunkowo-swoiste, rzeczywiste, uczulenie na psa, alergen główny psa, uczulający w 50–76% przypadków alergii na psa. Obecność sIgE dla Can f 1 w dzieciństwie jest wskaźnikiem ryzyka rozwoju alergii na psa w wieku 16 lat. Źródłem ekspozycji na Can f 1 może być ślina lub/i łupież. Wykazuje reaktywność krzyżową z Fel d 7 kota co tłumaczy objawy alergii po kontakcie z oboma gatunkami.

Can f 2. Alergen gatunkowo-swoisty psa (obok Can f 1 i Can f 5). Źródłem ekspozycji na Can f 2 może być ślina lub/i łupież. Nie wykazuje istotnej reaktywności krzyżowej.

Can f 3. Alergen główny psa. Wykazuje reaktywność krzyżową z alergenami, m.in. kota Fel d 2 i konia Equ c 3, stąd możliwe objawy alergii po kontakcie z tymi gatunkami.

Can f 5. Gatunkowo-swoisty, alergen główny psa (obok Can f 1 i Can f 2), uczulający w 71% przypadków alergii na psa. Obecność sIgE dla Can f 5 jest słabszą przesłanką ryzyka alergii na psa niż obecność sIgE dla Can f 1. Can f 5 jest obecny w moczu samców, stąd uczuleni wyłącznie na Can f 5 mogą tolerować suczki i wykastrowane samce. Nie wykazuje istotnej reaktywności krzyżowej.

Can f 6. Kolejny główny alergen molekularny psa. Uczulający w 23—61% przypadków alergii na psa. Powstaje w gruczołach ślinowych i przenika do środowiska wraz ze śliną i łupieżem. Wykazuje umiarkowaną reaktywność krzyżową z Can f 6 z Fel d 4 kota  i Equ c 1 konia.